Εκφυλισμός της Ωχράς Κηλίδας

Ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας είναι η βασική αιτία τύφλωσης. Αποτελεί το ένα τρίτο από όλες τις άλλες αιτίες που προκαλούν απώλεια όρασης.
Οι περισσότεροι άνθρωποι με εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας πάσχουν από μια ελαφρά μορφή της ασθένειας. Η πιο συνήθης μορφή εμφανίζεται σε άτομα μεγαλύτερα των 55 ετών και είναι γνωστή ως "γεροντικός εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας".

Τί είναι ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας.
Στο πίσω μέρος του ματιού υπάρχει ένα πολύ λεπτό στρώμα φωτοευαίσθητων νευρικών κυττάρων και ινών που λέγεται αμφιβληστροειδής χιτώνας. Μπορούμε και βλέπουμε γιατί το φώς καθώς εισέρχεται μέσα στο μάτι πέφτει πάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα και μετατρέπεται σε ηλεκτρικό ερέθισμα το οποίο ο εγκέφαλός μας αντιλαμβάνεται σαν "εικόνα'.
Κοντά στο κέντρο του αμφιβληστροειδή χιτώνα υπάρχει μια μικρή περιοχή στο μέγεθος μπιζελιού που ονομάζεται ωχρά κηλίδα. Η ωχρά κηλίδα είναι υπέυθυνη για την αντίληψη της λεπτομέρειας στο κεντρικό μέρος της εικόνας που λαμβάνει ο εγκέφαλος. Για να λειτουργήσει σωστά χρειάζεται αρκετό φώς και γι' αυτό λειτουργεί καλύτερα κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Η υπόλοιπη περιοχή του αμφιβληστροειδή είναι υπεύθυνη για την περιφερική όραση. Είναι ευαίσθητη κυρίως στο χαμηλό φωτισμό και έτσι μπορούμε να βλέπουμε και κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Εάν η ωχρά κηλίδα εκφυλιστεί για κάποιο λόγο, ο αμφιβληστροειδής γίνεται σαν μια φωτογραφική μηχανή με μια κηλίδα στο φιλμ. Το κεντρικό τνμήμα του οπτικού πεδίου θολώνει και όλες οι λεπτομέρειες χάνονται. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας Υπάρχουν δύο τύποι εκφυλισμού της ωχράς. Στον "ξηρό" τύπο έχουμε ένα σταδιακό εκφυλισμό των κυτταρικών ιστών που αποτελούν την ωχρά κηλίδα και τα συμπτώματα εμφανίζονται πολλούς μήνες ή και χρόνια αργότερα.
Στην πιο σοβαρή μορφή την "ορρώδη" έχουμε οίδημα και συχνά αιμορραγίες κάτω από την ωχρά κηλίδα οι οποίες προκαλούν την εμφάνιση συμπτωμάτων σε πολύ λιγότερο χρόνο.

Αίτια και συμπτώματα
Παρ' ότι δεν έχουν γίνει ακόμη κατανοητά τα ακριβή αίτια που προκαλούν τον εκφυλισμό των κυττάρων, ο γεροντικός εκφυλισμός της ωχράσ κηλίδας φαίνεται πως είναι αποτέλεσμα της κανονικής διαδικασίας γήρανσης. Καθώς τα μάτια γερνάνε, η μεμβράνη που χωρίζει την ωχρά κηλίδα από τα αγγεία του αμφιβληστροειδή που την τρέφουν μπορεί να διασπαστεί.
Την ίδια στιγμή σχηματίζονται νέα, ανώμαλα αγγεία τα οποία συνήθως αιμορραγούν και αποσπούν την ωχρά κηλίδα από την κυκλοφορία του αίματος με αποτέλεσμα να καταστρέφεται ανεπανόρθωτα.
Παρ΄ότι ο εκφυλισμός της ωχράς είναι συνήθως συνδεδεμένος με την γήρανση, μπορεί επίσης να ευθύνονται και άλλες καταστάσεις όπως μολύνσεις, υψηλή αρτηριακή πίεση, αρτηριοσκλήρυνση καθώς και γενικές ασθένειες όπως διαβήτη. Παιδιά ή και ενήλικές μπορεί να προσβληθούν από συγγενή (κληρονομικού χαρακτήρα) εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας.
Ένας επιβαρυντικός παράγοντας είναι η μυωπία καθώς επίσης και η υπερβολική έκθεση στο έντονο φως μπου μπορεί να οδηγήσει σε αποκόλληση του αμφιβληστροειδή καταστρέφοντας έτσι και την ωχρά κηλίδα.
Η εξέλιξη της ασθένειας μπορεί να είναι αργή ή ραγδαία, ο εκφυλισμός όμως εξελίσσεται μέσα σε διάστημα μερικών ετών. Η περιφερική όραση παραμένη κανονική, αλλά το άτομο θα έχει δυσκολία να ξεχωρίζει λεπτομέρειες ή να δεί μακρυά.. Τα πρόσωπα αρχίζουν να φαίνονται θολά και γίνεται πλέον πολύ δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς τα χρώματα. Επίσης εμφανίζονται παραμορφώσεις του οπτικού πεδίου και διάφορες κυματοειδείς γραμμές.

Θεραπεία
Η θεραπεία ξεκινά με μια εξέταση των ματιών και γίνεται προσπάθεια να προσδιορισμού των αιτίων της εμφάνισης της ασθένειας. Δυστυχώς όμως, δεν είναι πάντα εφικτή μια αποτελεσματική θεραπεία λόγω του ότι πολύ λίγα είναι γνωστά για τα ακριβή αίτια του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας. Αρκετές φορές χρησιμοποιείται το Laser για την διόρθωση κατεστραμμένων αρτηριών στα αρχικά κυρίως στάδιατου ορρώδη τύπου της ασθένειας.
Χρησιμοποιείται η μέθοδος της φλουοραγγειογραφίας, ώστε να προσδιοριστεί κατά πόσο μπορεί να βοηθήσει η επέμβαση με Laser.
Κατά την εξέταση αυτή χρησιμοποιείται μια χρωστική ουσία η οποία εισέρχεται από μια φλέβα, στην κυκλοφορία του αίματος ενώ λίγο αργότερα φωτογραφίζεται ώστε να φανεί ποιά αγγεία είναι υγιή και ποιά είναι κατεστραμμένα.
Η εξέταση αυτή συνήθως γίνεται σε νοσοκομείο. Παρ' ότι ο εκφυλισμός της ωχράς είανι μια κατάσταση μη αναστρέψιμη, τα άτομα που έχουν προσβληθεί μπορούν να συνεχίζουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες χρησιμοποιώντας την περιφερική τους όραση και χρησιμοποιώντας όσο το δυνατόν καλύτερα όση από την περιοχή της ωχράς κηλίδας είναι ακόμα υγιής. Αρκετή από την χαμένη αντίληψη της λεπτομέρειας μπορεί να ισοσταθμιστεί χρησιμοποιώντας δυνατό φως για το διάβασμα.