Κερατόκωνος

Τι είναι ο Κερατόκωνος.
Είναι μια ασυνήθιστη κατάσταση κατά την οποία ο κερατοειδής χιτώνας (το διάφανο μέρος στην μπροστινή πλευρά του ματιού) γίνεται πιο λεπτός και εξογκωμένος.
Η συχνότητα εμφάνισης του κερατόκωνου είναι ένας στα 10.000 άτομα. Όπως φαίνεται και από το όνομά του, κερατόκωνος σημαίνει πως ο κερατοειδής χιτώνας έχει το σχήμα "κώνου". Αυτή η ανωμαλία του σχήματος μπορεί να προκαλέσει πολύ σημαντική παραμόρφωση των εικόνων που βλέπουμε.

Τι προκαλεί τον κερατόκωνο.

Παρά την συνεχή έρευνα, το αίτιο που προκαλεί τον κερατόκωνο παραμένει άγνωστο. Γενικά θεωρείται πως ο κερατόκωνος είναι μια κληρονομική ανωμαλία.
Η πιθανότητες όμως κάποιου συγγενή εξ' αίματος να έχει παρουσιάσει κερατόκωνο είναι ένας στους δέκα. Το πολύ δυνατό τρίψιμο των ματιών μπορεί να συμβάλλει στην εξέλιξη της ασθένειας, παρ' ότι δεν μπορεί να την προκαλέσει. Γι΄αυτό οι ασθενείς με κερατόκωνο πρέπει να αποφεύγουν το τρίψιμο των ματιών τους.

Ποια είναι τα συμπτώματα.
Τα αρχικά συμπτώματα είναι η θολή όραση και τα αντικείμενα που φαίνονται παραμορφωμένα. Συνήθως εμφανίζονται σε άτομα μεταξύ 18-23 ετών . Η ασθένεια συχνά εξελίσσεται αργά για 10 έως 20 χρόνια και μετά συνήθως σταματά. Στα αρχικά στάδια η όραση μπορεί να επηρεαστεί λίγο, προκαλώντας θάμπωμα και ενόχληση στο φως καθώς και ερεθισμό. Τα δύο μάτια μπορεί να επηρεαστούν διαφορετικά. Καθώς η ασθένεια εξελίσσεται, ο κερατοειδής γίνεται πιο οξύς (κωνικός) και τραυματίζεται ενώ η όραση χειροτερεύει και τα αντικείμενα φαίνονται πολύ παραμορφωμένα. Μια ξαφνική μείωση της όρασης συμβαίνει σπάνια όταν εμφανίζεται οίδημα στον κερατοειδή (δηλαδή συσσωρεύονται υγρά). Αυτό συμβαίνει όταν δημιουργηθεί ένα μικρό «σπάσιμο» στο ελαστικό μέρος του κερατοειδή, το οποίο εμφανίζεται λόγω του τεντώματος του ιστού του κερατοειδή που δημιουργεί ένα κωνικό και προτεταμένο σχήμα. Το οίδημα μπορεί να επιμείνει για εβδομάδες καθώς το «σπάσιμο» θεραπεύεται δίνοντας τη θέση του σε μια ουλή η οποία σχηματίζεται.

Πώς αντιμετωπίζεται ο κερατόκωνος
Ελαφρές περιπτώσεις σε αρχικά στάδια αντιμετωπίζονται ικανοποιητικά με γυαλιά ή ειδικά σχεδιασμένους φακούς.
Τα γυαλιά χρησιμοποιούνται στα πολύ αρχικά στάδια ενώ αμέσως μετά ικανοποιητική όραση μπορεί να επιτευχθεί μόνο με φακούς επαφής. Πρόκειται για ειδικούς ημίσκληρους - αεροδιαπερατούς φακούς οι οποίοι ονομάζονται κερατοκωνικοί. Με την εξέλιξη της τεχνολογίας κατασκευάζονται ολοένα και καλύτεροι φακοί επαφής για τέτοιες περιπτώσεις οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν ακόμη και σε προχωρημένα στάδια. Τέτοιοι φακοί επαφής πρέπει να εφαρμόζονται με μεγάλη προσοχή από τους ειδικούς, ενώ στους περισσότερους ασθενείς είναι απαράιτητοι συχνοί επανέλεγχοι της εφαρμογής των φακών τους καθώς και αλλαγές έτσι ώστε να διατηρούν ένα καλό επίπεδο όρασης.

Όταν η όραση δεν είναι πλέον ικανοποιητική ακόμη και με φακούς επαφής τότε συνίσταται η χειρουργική επέμβαση η οποία συνήθως είναι μεταμόσχευση κερατοειδούς. Μόνο στο 10% των ασθενών είναι απολύτως απαραίτητη τέτοιου είδους επέμβαση.
Εάν έχουμε την εμφάνιση ξαφνικού οιδήματος, τότε ο οφθαλμίατρος μπορεί να χορηγήσει κάποιο κολλύριο για προσωρινή ανακούφιση. Παρ' όλα αυτά δεν υπάρχουν γνωστά φάρμακα τα οποία να σταματούν την εξέλιξη της ασθένειας.
Όταν πλέον στα προχωρημένα στάδια του κερατόκωνου γίνει η επέμβαση μεταμόσχευσης κερατοειδούς, η όραση συνήθως καλυτερεύει. Τα ποσοστά επιτυχίας μιας επέμβασης μεταμόσχευσης κερατοειδούς είναι μεγαλύτερα από 95%. Όμως όπως και σε οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση μπορεί να εμφανιστούν επιπλοκές όπως απόρριψη του μοσχεύματος, μόλυνση με απώλεια της όρασης, γι' αυτό το αποτελέσμα δεν είναι εγγυημένο 100%.
Πάντως στη μεταμόσχευση κερατοειδούς υπάρχουν οι μικρότερες πιθανότητες να απορριφθεί το μόσχευμα από οποιαδήποτε άλλη μεταμόσχευση, διότι είναι ένας ιστός που δεν αιματώνεται. Η απόρριψη άλλων οργάνων συνήθως συμβαίνει λόγω συμβατότητας μεταξύ δότη και λήπτη η οποία γίνεται αντιληπτή από τον οργανισμό μέσω του αίματος.

Γιατί οι εξετάσεις των ματιών είναι απαραίτητες για όλους
Σε όλες τις ηλικίες μπορούν να εμφανιστούν ασθένειες των ματιών. Πολλές από αυτές δεν παρουσιάζουν συμπτώματα παρά μόνο όταν πλέον έχουν προξενήσει ανεπανόρθωτη ζημιά. Καθώς λοιπόν η απώλεια όρασης μπορεί να προληφθεί εάν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί εγκαίρως, είναι πολύ σημαντικό να γίνονται τακτικοί έλεγχοι των ματιών.